Intermittent living: het veerkrachtvaccin
Deze blogpost is geïnspireerd op het artikel van Dr. Prof. Leo Pruimboom, grondlegger van de klinische psycho-neuro-immunologie (kPNI):
Pruimboom L, Muskiet FAJ. Intermittent living; the use of ancient challenges as a vaccine against the deleterious effects of modern life – A hypothesis. Med Hypotheses. 2018 Nov;120:28-42. doi: 10.1016/j.mehy.2018.08.002. Epub 2018 Aug 9. PMID: 30220336.
Onze huidige Westerse maatschappij krijgt af te rekenen met heel wat ‘moderne’ ziektes: zwaarlijvigheid, hart- en vaatziektes, chronische vermoeidheid, reumatische aandoeningen, …). Het krijgen van deze ziektes is deels genetisch. Je kan dus in zekere zin voorbeschikt zijn voor een bepaalde ziekte. Het al dan niet tot uiting komen is afhankelijk van meerdere factoren:
- Te veel zitten/sedentaire levensstijl
- Psychosociale stress: de ‘rat race’ van de maatschappij
- Te veel, te vaak en te onbekende/bewerkte voeding
- Luchtvervuiling
- Een slecht bioritme
- Maatschappelijke verplichtingen/politiek/economie
- …
Over enkele van bovenstaande factoren heb je de controle, over andere niet. Hoe minder flexibel je bent op metabool, immunologisch, psychologisch en neurologisch vlak, hoe fragieler je bent voor deze risicofactoren. Fragiliteit leidt tot chronische stress, dit versnelt de veroudering en verhoogt de gevoeligheid voor ziekte.
Het idee achter het intermittent living concept is het volgende:
- We maken onszelf anti-fragiel voor de risicofactoren waar we niet omheen kunnen
- Het concept is als het ware een natuurlijk vaccin tegen moderne menselijke risicofactoren voor het ontstaan van ziekte
Interventies uit dit concept hebben bestaan uit hormetische prikkels. Dit houdt in dat een korte, acute stressprikkel wordt toegediend, in die mate dat het je lichaam sterker maakt. Je lichaam wordt even uit balans gebracht, om daarna sterker te worden. Langdurig deze welbepaalde prikkels toedienen heeft een toxisch effect op je lichaam.
Enkele voorbeelden om hormese duidelijk te maken:
- In broccoli zit sulforafaan. Dit remt ontstekingen en is een krachtige antioxidant voor je lichaam. Alle dagen rauw broccolisap drinken kan zorgen voor hoofdpijn en diarree (toxisch effect).
- Sauna: geregeld een korte hitteprikkel verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Mocht je uren aan een stuk in de sauna zitten, zal dit dan weer zeer belastend zijn voor je hart.
Met ander woorden: de kracht zit hem in de dosis.
Je traint je immuunsysteem, je traint je metabool systeem, je traint je psychologisch systeem en je traint je neurologisch systeem. Het doel is om als een flexibeler/veerkrachtiger persoon door het leven te gaan, waarbij moderne stressoren je niet zomaar uit balans brengen.
Wat doen deze prikkels exact?
Als antwoord op de prikkel, wordt een stofje genaamd NRF2 (nuclear factor erytroïd 2 – related factor 2) geactiveerd. Dit zorgt voor:
- Detoxificatie van vreemde stoffen
- Bescherming van je cellen tegen oxidatieve stress (oxidatieve stress in je cellen krijg je reeds wanneer je langer dan 30 minuten zit)
- Remming van ontstekingen in je lichaam
- Ondersteuning van het vetmetabolisme
Voorbeelden van intermittent living prikkels die allen NRF2 activeren zijn:
- Intermittent fasting: wellicht de bekendste. Alle info hieromtrent vind je in mijn eerdere blogposts ‘Intermittent fasting 1’ en ‘Intermittent fasting 2’. Periodiek vasten zorgt ervoor dat oude beschadigde cellen worden opgeruimd, je gevoeligheid voor het hormoon insuline stijgt, het vetmetabolisme wordt gestimuleerd, je immuunsysteem wordt tot rust gebracht, celgroei (en dus veroudering) wordt geremd.
- Diversiteit in voeding: door te streven naar het eten van dertig verschillende soorten groenten en planten (kruiden) per week, geniet je van de vele gezondheidsvoordelen die ze met zich meebrengen. Variatie is key!
- Intermittent cold: activeert het bruin vet (zie vorige blogpost).
- Intermittent drinking: minder bekende prikkel, maar daarom niet minder belangrijk. De hele dag door drinken betekent ook stress voor je lichaam. Wachten tot je dorst hebt en vervolgens drinken tot je verzadigd bent, is hier de boodschap. Zo gaat het ook bij dieren trouwens. Dorst verlaagt angst en agressie, zorgt voor een betere elektrolytenbalans in je lichaam en verhoogt het knuffelhormoon oxytocine.

- Intermittent hypoxie: Een chronische slechte doorbloeding – als gevolg van een sedentaire levensstijl, roken, … – verhoogt het risico op allerlei ontstekingen, hart- en vaatziektes, aderverkalking. Door kortdurend het zuurstofgehalte in je lichaam te verlagen, zorg je voor een betere doorbloeding als reactie. Het is ontstekingsremmend, gaat cel veroudering tegen, stabiliseert de bloedsuikerspiegel en werkt anti-oxidatief. Een voorbeeld van een hypoxie oefening: adem vier keer in één minuut, dus 15 seconden per ademhalingscyclus. Daarna adem je tien keer snel krachtig in en uit. Na de laatste uitademing hou je 30 seconden je adem in. Herhaal deze cyclus vier keer.
- Intermittent hypercapnie: wanneer we lange tijd een mondmasker op hebben dezer dagen, kan je al eens last krijgen van volgende symptomen: hoofdpijn, kortademigheid, ‘wattig’ hoofd, duizeligheid. De reden is een chronische opstapeling van CO2 in je lichaam. Kortdurend de CO2 in je lichaam verhogen als hormetische prikkel, geeft volgende reactie: betere zuurstofopname, anti-paniek, ontstekingsremmend, bescherming tegen hersenschade, bescherming tegen schade als gevolg van een zuurstoftekort, betere regulatie van het immuunsysteem. Een voorbeeld van een hypercapnie oefening: adem twee minuten in een plastic zakje.
- Intermittent exercise: beweging heb je liefst zo veel mogelijk door de dag heen. Voor wie een zittend beroep heeft, zijn de zogenaamde ‘sitting breaks’ een ideale methode om de negatieve effecten van het zitten te counteren: ofwel om het halfuur twee minuten bewegen, ofwel om het uur vijf minuten. Belangrijk is dat je hartfrequentie even goed de lucht in gaat: loop enkele keren de trap op en af, pomp 30 keer of doe een aantal burpees, … alles is goed, zolang je hartfrequentie maar even piekt!
Belangrijk:
- Heb je een bepaalde aandoening, ga dan niet zomaar ‘los’ aan de slag met deze interventies. Ze kunnen jou helpen een gezonder persoon te worden, maar begeleiding is aangewezen.
- Heb je geen aandoening maar wens je wel begeleiding om te kijken welke/wanneer/hoeveel van deze interventies van jou een sterker persoon zullen maken, dan help ik je graag verder. Neem contact op via het betreffende contactformulier op de site of mail naar marlies@fit-amine.be