Vet: vriend of vijand?

Voor velen onder ons is vet absoluut de vijand. Wist je echter dat:

•  Ons vetweefsel een orgaan is, net zoals je lever, je maag, je hersenen, …? Met andere woorden, je vet heeft wel degelijk een functie, waarvoor het ook energie nodig heeft. 
• We twee soorten vet hebben? We hebben wit en bruin vet. Ook is er een ‘tussensoort’, dit noemt dan het beige vet.
• Vetweefsel jouw verzadigingsgevoel regelt? Dit gebeurt doordat onze vetcellen het hormoon leptine produceren. 

Wanneer we gegeten hebben, produceren je vetcellen dit hormoon. Leptine reist door je bloed naar je hersenen en vertelt daar “Je hebt genoeg gegeten, de energiereserves van het lichaam zijn gevuld, we blijven zeker in leven dus er mag energie verbruikt worden.” Op deze manier geeft leptine toestemming om te mogen groeien, zich voort te planten, te bewegen, enzovoort. Is er heel weinig vetweefsel, dan krijgen onze hersen niet de toestemming om zo’n energie vragende processen te volbrengen. Zo zie je bijvoorbeeld bij meisjes die heel weinig vet hebben, dat ze hun menstruatie niet meer krijgen. Er is dan te weinig energie om een mogelijke zwangerschap te kunnen toestaan.

Het is niet zo dat hoe meer vetcellen je hebt, hoe meer je verzadigd bent. Indien dit zo was, zou er ook niet zo’n grote overgewicht problematiek zijn op de wereld. Wanneer we te veel, te vaak en te vet eten, zijn onze vetcellen constant bezig met het produceren van leptine. Bijgevolg zullen onze hersenen minder gevoelig worden voor dit hormoon. Dit heet leptineresistentie. Het hormoon is er dus wel, maar het kan zijn effect op de hersenen niet uitoefenen. 

Onze hersenen weten op die manier niet dat er voldoende energie aanwezig is in het lichaam. Bijgevolg zullen onze hersenen ook veel minder toestaan dat er energie verbruikt mag worden. Mogelijke gevolgen: 

• Bewegingsafweer
• Ganse dag door honger hebben
• ’s Nachts eten
• Onregelmatige cyclus bij vrouwen
• Geen koorts kunnen aanmaken

Je leest het goed: ook koorts maken kost veel energie en hiervoor is ook toestemming nodig. Ons immuunsysteem werkt het best bij een verhoogde temperatuur, dus bij ziekte is het goed dat we kunnen/mogen koorts maken. 

Tot hier over de functie van vet en leptinegevoeligheid en -resistentie.

Nu wil ik even terug naar de twee soorten vet:

• Wit vet: dit is – voor velen – het vet waarvan we vanaf willen. De functie van dit soort vet is opslaan van energie. Eet jij meer dan dat je verbruikt, dan zal je lichaam dit overschot aan energie als vet opslaan. Dit vet kan worden aangesproken wanneer er een tekort aan energie is (dit wordt gecreëerd bij intermittent fasting of nuchter bewegen). 
• Bruin vet: baby’tjes worden geboren met veel bruin vet. Een bruine vetcel bevat veel energiefabriekjes (mitochondriën) en zet de energie die de cel opneemt, om in warmte. Op die manier kunnen we via ons bruin vet goed onze temperatuur reguleren. Helaas: if you don’t use it, you lose it. 

We hebben het zelden nog écht koud (verwarming thuis/in de auto/op het werk, warme douche, kledij, warme dranken, …) en verliezen zo ons bruin vet. Op die manier zijn we slecht in staat om zelf warmte te produceren.

Nu zou het toch handig zijn dat we een overschot aan energie niet enkel opslaan als wit vet, maar deels verliezen in de vorm van warmte. 

Gelukkig kunnen we ook wit vet omzetten naar bruin vet. Dit kan door het bruin vet ‘zijn functie’ terug te geven: warmte produceren. Een interventie hiervoor is ‘intermittent cold’, oftewel af en toe jezelf een koudeprikkel toedienen. Voorbeelden zijn:

• Start je dag met een ijskoude douche. Bij een lauwe douche is de prikkel niet groot genoeg, je moet echt naar adem happen van de koude. Je kan dit opbouwen door te starten met op het einde van je douche 30 tot 60 seconden ijskoud te douchen. Daarna niet terug op warm zetten: laat je lichaam zelf terug opwarmen.
• Zet de thermostaat een graad lager.
• Ga ’s morgens in de winter eens op blote voeten door het gras gaan stappen (enkele minuten)
• Voor de gevorderden: neem een ijsbad of ga in een meer in je buurt even het water in.

Breng de balans wit/bruin vet terug in evenwicht en je zal op termijn minder snel koud hebben omdat je meer vet zal omzetten in warmte!

Wens je begeleiding of meer info rond intermittent cold, intermittent fasting of herken je je in de symptomen van leptineresistentie? Voor afspraken kan je bij mij terecht via het contactformulier of via mail: marlies@fit-amine.be